Προσωπικά, πιστεύω ότι οι προηγούμενες χρονολογικές αναλύσεις από τον Ευρωπαίο συνάδελφο του Καθηγητή Γουίλιαμ Σμιθ και τον Σερ Φλίντερς Πέτρι είναι λανθασμένες. Σε καμμία εκδοχή, είτε στην δική τους, είτε στην εκδοχή αυτού του βιβλίου, δεν περιλαμβάνεται η περίοδος 26-31 ΚΕ του «Ιησού Χριστού». Και στις δύο εκδοχές τους, ο Απολλώνιος ζούσε στην Ιωνία/Ελλάδα κατά τα 20 και τα πρώιμα 30 του. Η διαφορά μεταξύ των χρονολογικών τους προσεγγίσεων και της δικής μου είναι στην τοποθέτηση του ταξιδιού Απολλωνίου και Δάμιδος στην «Ινδία».
Ενώ ετοίμαζα αυτό το βιβλίο, έλαβα ένα e-mail από έναν συνεργάτη στην Ελλάδα, τον Αλέξη Μπάση, ο οποίος αυτή την στιγμή γράφει ένα βιβλίο για τον Απολλώνιο στα ελληνικά. (Παρεμπιπτόντως, ο Νίκολας Βέργκερ στην Μπορντώ γράφει ένα τρίτο βιβλίο στα γαλλικά.) Στην έρευνά του, ο Αλέξης βρήκε αναφορές ότι ο Απολλώνιος και ο Δάμις μαθήτευσαν στην Ινδία, υπό τον μεγάλο δάσκαλο Γκαουνταπάντα. Αυτό επιβεβαιώνει τον Φιλόστρατο, συνεπώς είναι αναντίρρητο ότι ο Απολλώνιος και ο Δάμις πήγαν στην Ινδία. Το μόνο ερώτημα αφορά την χρονολογία του ταξιδιού. Στην κατωτέρω παράθεση από το βιβλίο του Λίντνερ, η χρονολογική σύγχυση θα κάλυπτε αρκετούς αιώνες, όχι μόνον δεκαετίες, οπότε αυτή είναι μια μελέτη αυτού του μακροπρόθεσμου προβλήματος.
Τhe Agamasastra of Gaoudapada, του Κρίστιαν Λίντνερ
Παράθεση εκ του Προλόγου
«Όσον αφορά την χρονολογία του ΓΚ προέκυψε μεγάλη σύγχυση από κάποια περίεργα στοιχεία που βρίσκουμε στο Τζαγκαντγκουρουατναμαλαστάβα του Σαντασιβαμπραχμέντρα. Λέει (στίχος 10) ότι κάποιοι ξένοι φιλόσοφοι, ο Απαλούνυα, ο Νταμίσα και άλλοι, ήταν ανάμεσα στους μαθητές του Γκαουνταπάντα. Αναμφίβολα αυτό αναφέρεται στον Απολλώνιο Τυανέα, τον Νεοπυθαγόρειο σοφό, γεννηθέντα περίπου στην αρχή της χριστιανικής περιόδου, και τον Δάμι από την Νινευή, αμφότεροι πολύ γνωστοί από τον Βίο Απολλωνίου του Φιλοστράτου. Αλλά υπάρχει μόνον μια έντυπη έκδοση του σανσκριτικού κειμένου του Τζαγκαντ/μαλαστάβα (χωρίς ημερομηνία ή τόπο), όχι χειρόγραφα, και όπως με πληροφορεί ο αγαπητός φίλος Δρ. Κουντζούνι Κ. Ράτζα, ακόμη και οι πιο εύπιστοι υποστηρικτές του Σανκαρακάρυα δεν το θεωρούν κάτι άλλο από μια σύγχρονη πλαστογραφία. Συνεπώς μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι αυτή η παράδοση, η οποία αν αληθεύει, διαταράσσει τελείως την χρονολόγησή μας, είναι απλώς απόκρυφη και άνευ αξίας ως ιστορικό στοιχείο.»
Νομίζω ότι ο Λίντνερ, αν και δεν αρνείται ότι ο «Απαλούνυα» και ο «Νταμίσα» επισκέφτηκαν την Ινδία, θεώρησε ότι ο συγγραφέας αυτής της «πλαστογραφίας» τοποθέτησε τον Απολλώνιο και τον Δάμι στην Ινδία, απόκρυφα, την εποχή του Γκαουνταπάντα.
Τώρα μια υπενθύμιση απ’ το υλικό του Καθηγητή Σμιθ:
«Τον κάλεσαν στα Τύανα, στο εικοστό έτος της ηλικίας του, μετά τον θάνατο του πατέρα του· αφού μοίρασε την κληρονομιά με τον αδερφό του, τον οποίο λέγεται ότι επανέφερε από άσωτη ζωή, κι έδωσε το μεγαλύτερο μέρος απ’ ό,τι απέμεινε στους φτωχούς του συγγενείς, επέστρεψε στην εκπαίδευση του Πυθαγόρου και για πέντε χρόνια διατήρησε την μυστική σιωπή, κατά την διάρκεια της οποίας οι μυστικές αλήθειες της φιλοσοφίας φανερώθηκαν.
Με την πάροδο των πέντε ετών, ταξίδεψε στην Μικρά Ασία, πηγαίνοντας απόπόλη σε πόλη, αντιδικώντας παντού, όπως ο Πυθαγόρας, επί των θείων τελετών. Υπάρχει ένα κενό είκοσι περίπου ετών στην βιογραφία του, σ’ αυτήν την περίοδο της ζωής του, στην διάρκεια των οποίων πρέπει να υποθέσουμε ότι συνέχισε με τον ίδιο τρόπο, εκτός και αν έχουμε λόγο να υποψιαστούμε ότι η αποδεκτή ημερομηνία γεννήσεώς του προηγήθηκε κατά είκοσι χρόνια.
Ήταν μεταξύ 40 και 50 ετών όταν ξεκίνησε τα ταξίδια προς την ανατολή· και εδώ ο Φιλόστρατος στέλνει τον ήρωα του σ’ ένα ταξίδι ανακάλυψης, στο οποίο πρέπει να τον ακολουθήσουμε ευχαρίστως και γρήγορα. Από τις Αιγές πήγε στην Νινευή, όπου και συνάντησε τον Δάμι, τον μετέπειτα χρονογράφο των πράξεών του, και προχωρώντας προς την Ινδία, συνομίλησε στην Βαβυλώνα με τον Πάρθο βασιλιά Βαρδάνη, και συμβουλεύτηκε τους Μάγους και τους Βραχμάνες οι οποίοι υποτίθεται του μεταβίβασαν κάποια θεουργικά μυστικά. Ακολούθως επισκέφτηκε την πόλη Τάξιλα, την πρωτεύουσα του Ινδού πρίγκιπα Φραώτη, όπου συνάντησε τον Ιάρχα, αρχηγό των Βραχμάνων, και συζήτησε με τους ήδη μεμυημένους στην Αλεξανδρινή φιλοσοφία Ινδούς Γυμνοσοφιστές.»
Σύμφωνα μ’ αυτήν την χρονολόγηση, θα υπήρχε ένα κενό περίπου 18 ετών μεταξύ της λήξης της πενταετούς σιωπής και της αναχώρησης προς Αντιόχεια, Βαβυλώνα και «Ινδία» (η οποία, ίσως πρέπει να σημειωθεί εδώ, κάλυπτε όλη την σημερινή Ινδία, Πακιστάν, Κασμίρ, Σρι Λάνκα, νοτιοανατολική Ασία, Μπαγκλαντές, Μπουτάν, Νεπάλ και Θιβέτ). Η «διαίσθησή» μου λέει ότι ο Απολλώνιος και ο Δάμις σίγουρα επισκέφτηκαν το Κασμίρ, και αυτός πρέπει να είναι ο τόπος όπου συνάντησαν τον σοφό Ιάρχα. Ωστόσο, ο Τ. Ρ. Σ. Μιντ στο Apollonius of Tyana, στην σελίδα 30, υποθέτει ότι το μοναστήρι των Βραχμάνων σοφών βρισκόταν στο σημερινό Νεπάλ. Είναι δύσκολο να ακολουθήσουμε ακριβώς τα βήματα Απολλωνίου και Δάμι διότι η γεωγραφία του Φιλοστράτου είναι «απόκρυφη» με σημερινούς όρους.
Στην βιογραφία του Φιλοστράτου (βλέπε Κεφάλαιο 7), διαβάζουμε ότι τα πέντε χρόνια σιωπής ξεκίνησαν το 18 και τελείωσαν το 23 ΚΕ όταν ο Απολλώνιος ήταν 21-26 ετών. Αυτό που είναι αμέσως αντιληπτό από τον Φιλόστρατο είναι ότι το ταξίδι στην Αντιόχεια έγινε ακριβώς μετά τα πέντε χρόνια σιωπής. Όταν ο Απολλώνιος έφτασε στην Αντιόχεια, αποφάσισε να πάει στην Βαβυλώνα και την «Ινδία». Παρέμεινε στην Αντιόχεια μόνον μερικούς μήνες, όχι είκοσι χρόνια, και έφτασε στην Νινευή το φθινόπωρο του 23 ΚΕ, οπότε και συνάντησε τον Δάμι και ταξίδεψε ακόμη πιο ανατολικά στην «Ινδία».
Δεν υπάρχει καμμία απολύτως ένδειξη στο έργο του Φιλοστράτου ότι υπήρξε ένα κενό 18 ετών, ή «χαμένων 20 ετών» μεταξύ της λήξης της πενταετούς σιωπής και του ταξιδιού στην Ανατολή. Όπως φαίνεται στις Συγχρονισμένες Χρονολογίες στο Κεφάλαιο 23, ο Απολλώνιος και ο Δάμις επέστρεψαν από την «Ινδία» στην Βαβυλώνα την άνοιξη ή το καλοκαίρι του 26, το ίδιο ακριβώς έτος που ο Ιωάννης ο Βαπτιστής ξεκίνησε την διακονία του στην κοιλάδα του Ιορδάνη.
Εάν κάποιος εξίσωνε τα θαύματα του «Ιησού Χριστού» με τις μυστικιστικές ικανότητες του Απολλωνίου από τα Τύανα, όπως έκανε ο Ιεροκλής και άλλοι (βλέπε και Κεφάλαιο 20), τότε θα ήταν σίγουρα πιο λογικό να τοποθετήσει την «περίοδο του Ιησού» μετά το ταξίδι στην Ινδία, αντί για μια δεκαετία πριν!
Επομένως, εδώ είναι η άποψη ότι ο Απολλώνιος και ο Δάμις επέστρεψαν στην Βαβυλώνα στα μέσα του 26, όπου έμαθαν για τα επαναστατικά κηρύγματα του κοινωνικοπολιτικού δημαγωγού Ιωάννη του Βαπτιστή, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα τον διορισμό του Ποντίου Πιλάτου ως Επιτρόπου της Ιουδαίας. Επίσης, ο Ιουδαίος «επαναστάτης μεσσίας» Ιησούς Βαραββάς ήταν στο απόγειό του. Βλέπε Κεφάλαιο 12 και αλλού.
Ο λόγος που ο Καθ. Σμιθ και αργότερα ο Σερ Φλίντερς Πέτρι τοποθέτησαν το ταξίδι του Απολλωνίου στην Ινδία στα 43 του, είναι η αναφορά του Βαρδάνη (ή «Ουαρδάνη») ως Βασιλιά της Βαβυλώνας. Ο Βαρδάνης ανέλαβε τον θρόνο το 39 ΚΕ όταν ο Απολλώνιος ήταν 42 ετών. Ωστόσο, όταν ο Απολλώνιος ήταν 26 ετών, στο τέλος της πενταετούς σιωπής, ο πατέρας του Βαρδάνη Αρτάβανος ήταν Βασιλιάς της Βαβυλώνας. Επειδή ο Φιλόστρατος ανέφερε ονομαστικά αυτόν τον βασιλιά μόνον δύο φορές στο έργο του, είναι πιθανόν ότι γράφοντας Βαρδάνης (ή «Ουαρδάνης») εννοούσε τον πατέρα Αρτάβανο. Ιδού τι γράφει ο Φιλόστρατος, πρώτα στο Βιβλίο B΄, Κεφάλαιο XVII, και μετά στο Βιβλίο Γ΄, Κεφάλαιο LVIII. Παράθεση:
1) «Έδειχνε [ο Βαβυλώνιος οδηγός στο πέρασμα του Ινδού ποταμού] μια επιστολή [στους Απολλώνιο και Δάμι], ως εάν επρόκειτο ν’ αναλάβει το έργο του οδηγού η επιστολή αυτή. Το περιστατικό αυτό λένε ότι τους έδωσε την αφορμή να θαυμάσουν για μια ακόμη φορά τα φιλικά αισθήματα και την προνοητικότητα του Ουαρδάνη· διότι εκείνος με την επιστολή αυτή απευθυνόταν προς τον σατράπη, τον διορισμένο στον Ινδό ποταμό, μολονότι αυτός δεν υπαγόταν στην δικαιοδοσία του, θυμίζοντάς του κάποιαν ευεργεσία και λέγοντας ότι δεν θα απαιτήσει ανταπόδοση – γιατί δεν είναι του χαρακτήρα του κάτι τέτοιο – αλλά ότι θα του χρωστάει ευγνωμοσύνη, εάν υποδεχθεί τον Απολλώνιο και τον στείλει όπου επιθυμεί. Έδωσε και χρυσά νομίσματα στον οδηγό, ώστε, αν αντιλαμβανόταν ότι τα έχει ανάγκη ο Απολλώνιος, να τα προσφέρει και να μην προσβλέψει στο χέρι άλλου για βοήθεια. Όταν ο Ινδός έλαβε την επιστολή, είπε ότι είναι μεγάλη τιμή γι’ αυτόν και ότι θα προσπαθήσει ειλικρινά για την εξυπηρέτηση του άνδρα, όπως αν η επιστολή ήταν του βασιλιά των Ινδών. Παραχώρησε λοιπόν το σατραπικό πλοίο για τον ίδιο, αλλά και άλλα πλοία με τα οποία μεταφέρονταν οι καμήλες, καθώς και οδηγό για όλη την χώρα, την οποία ορίζει ο ποταμός Υδρεώτης. Συγχρόνως, έγραψε προς τον δικό του βασιλιά ότι συμπεριφέρθηκε εξ ίσου καλά με τον Ουαρδάνη προς άνδρα Έλληνα και θείο.»
[ΣΧΟΛΙΟ: Η ελληνική ορθογραφία γι’ αυτά τα ονόματα είναι «Ουαρδάνης» και «Ουαρδάνος». Και προσέξτε ότι δεν αναφέρεται ο τίτλος του Βαρδάνη για να ξέρουμε αν είναι βασιλιάς ή πρίγκιπας.]
2) «Αφού κατέπλευσαν στις εκβολές του Ευφράτη, λένε ότι δια μέσου αυτού έπλευσαν προς τα επάνω, στην Βαβυλώνα, κοντά στον Ουαρδάνη, και τον βρήκαν όπως τον ήξεραν.»
[ΣΧΟΛΙΟ: Η ελληνική ορθογραφία εδώ είναι «Ουαρδάνης». Ωστόσο στο βιβλίο Α΄, κεφάλαιο ΧΧΧΙ, διαβάζουμε τα ακόλουθα.]
«Όταν τον είδε ο βασιλιάς να προσέρχεται από μακριά, διότι η αυλή του ναού είχε αρκετό μήκος, μίλησε προς αυτούς που στέκονταν κοντά του, ακριβώς όπως εάν γνώριζε καλώς τον άνδρα, και όταν εκείνος πλησίασε, ύψωσε την φωνή του και είπε: “Αυτός είναι ο Απολλώνιος, τον οποίο ο αδελφός μου ο Μεγαβάτης λέγει ότι τον είδε στην Αντιόχεια να τον θαυμάζουν και να τον προσκυνούν οι εκεί σημαντικές προσωπικότητες και μου τον περιέγραψε έτσι ακριβώς, όπως μας έχει έλθει”.»
Τέλος παράθεσης. Στο Λεξ. Βιογ. Σμιθ, Τόμος Ι, σελ. 358, ο αδερφός του Βαρδάνη λέγεται «Γοτάρζης», όχι Μεγαβάτης. Ο μόνος Μεγαβάτης που αναφέρεται στο λεξικό έζησε 500 χρόνια νωρίτερα στην Περσία.
Ο Αρτάβανος Γ΄ (βασίλευσε μεταξύ 16-39) ήταν ο διάδοχος του Βονόνη Α΄, γιού του Φραώτη Δ΄. Τον Αρτάβανο διαδέχτηκε πρώτα ο γιός του Γοτάρζης, αλλά σχεδόν αμέσως ανέλαβε ο Βαρδάνης ο οποίος κυβέρνησε μέχρι το 47. Κατόπιν ο Γοτάρζης ανέλαβε και πάλι. Παράθεση από σελ. 358:
«Ο θάνατός του [του Βαρδάνη] προκάλεσε νέες διαμάχες για το στέμμα, το οποίο τελικά κέρδισε ο Γοτάρζης· αλλά επειδή κυβερνούσε και αυτός με σκληρότητα, οι Πάρθοι απευθύνθηκαν κρυφά στον Αυτοκράτορα Κλαύδιο, για να τον παρακαλέσουν να στείλει απ’ την Ρώμη τον Μεχερδάτη, εγγονό του Φραώτη Δ΄. Ο Κλαύδιος ικανοποίησε το αίτημά τους, και διέταξε τον κυβερνήτη της Συρίας να βοηθήσει τον Μεχερδάτη. Λόγω της προδοσίας του βασιλιά της Έδεσσας Αβγάρου οι ελπίδες του Μεχερδάτη χάθηκαν· ηττήθηκε στην μάχη, και αιχμαλωτίστηκε απ’ τον Γοτάρζη, ο οποίος πέθανε λίγο αργότερα περί το 50 μ.Χ.»
Άραγε ο Μεγαβάτης είναι ο Μεχερδάτης; Ο Μεχερδάτης ήταν γιός ή ανιψιός του Αρταβάνου. Όπως βλέπουμε, τα ιστορικά στοιχεία αντιφάσκουν με την αφήγηση του Φιλοστράτου ως προς το σωστό όνομα του αδερφού του βασιλιά, συνεπώς δεν είναι παράλογο να υποθέσουμε ότι το όνομα του βασιλιά ίσως είναι επίσης λάθος. Επίσης, είναι σημαντική η αναφώνηση του βασιλιά ότι ο αδερφός του συνάντησε τον Απολλώνιο στην Αντιόχεια, σαν να επρόκειτο για πρόσφατο γεγονός, όχι για κάτι που έγινε 18-20 χρόνια πριν!
Παραλείποντας τα φωνήεντα, όπως πρέπει να γίνεται κανονικά όταν αναλύουμε λέξεις γλωσσολογικά, αυτές οι τρεις σειρές συμφώνων είναι πολύ όμοιες:
B R D N S BaRDaNeS
V R D N S VaRDaNeS
R T B N S aRTaBaNuS
Και θυμηθήτε ότι τα V και Β συχνά συγχέονται γλωσσολογικά (όπως στην Habana ή Havana de Cuba), και τα Τ και D είναι αντίστοιχα σύμφωνα.
Την αρχαία εποχή, ένας βασιλιάς όπως ο Αρτάβανος συχνά όριζε τον γιό και κληρονόμο του ως διοικητή μιας κατακτημένης χώρας. Μπορούμε να κάνουμε μια σύγχρονη σύγκριση με τον τωρινό κληρονόμο του βρετανικού θρόνου, Πρίγκιπα Κάρολο, να ορίζεται «Πρίγκιπας της Ουαλίας», το οποίο ουσιαστικώς σημαίνει ότι είναι ο «βασιλιάς» της Ουαλίας. Έτσι οποιαδήποτε σύγχυση σχετικώς με τον Απολλώνιο, τον Βαρδάνη και τον Αρτάβανο εξηγείται εύκολα, όποια κι αν είναι η αλήθεια. Μ’ άλλα λόγια δεν υπάρχει κάτι εγγενώς «παράλογο» στην υπόθεσή μου ότι ο Απολλώνιος συνάντησε τον «Βασιλιά Βαρδάνη» στην Βαβυλώνα.
Μπορούμε λοιπόν να κάνουμε μια γλωσσολογική υπόθεση ότι ο Φιλόστρατος ονόμασε λανθασμένα τον Βασιλιά της Βαβυλώνας τον οποίο είχε επισκεφτεί δύο φορές ο Απολλώνιος ως «Βαρδάνη», γιό και πρίγκιπα του πραγματικού βασιλιά «Αρταβάνου». Επειδή και ο Απολλώνιος τότε ήταν νεαρός, δεν είναι παράλογο να συνάγουμε ότι θα είχε περισσότερα κοινά με τον πρίγκιπα Βαρδάνη, απ’ ότι με τον γηράσκοντα πατέρα του Αρτάβανο.
Ενώ ετοίμαζα αυτό το βιβλίο, έλαβα ένα e-mail από έναν συνεργάτη στην Ελλάδα, τον Αλέξη Μπάση, ο οποίος αυτή την στιγμή γράφει ένα βιβλίο για τον Απολλώνιο στα ελληνικά. (Παρεμπιπτόντως, ο Νίκολας Βέργκερ στην Μπορντώ γράφει ένα τρίτο βιβλίο στα γαλλικά.) Στην έρευνά του, ο Αλέξης βρήκε αναφορές ότι ο Απολλώνιος και ο Δάμις μαθήτευσαν στην Ινδία, υπό τον μεγάλο δάσκαλο Γκαουνταπάντα. Αυτό επιβεβαιώνει τον Φιλόστρατο, συνεπώς είναι αναντίρρητο ότι ο Απολλώνιος και ο Δάμις πήγαν στην Ινδία. Το μόνο ερώτημα αφορά την χρονολογία του ταξιδιού. Στην κατωτέρω παράθεση από το βιβλίο του Λίντνερ, η χρονολογική σύγχυση θα κάλυπτε αρκετούς αιώνες, όχι μόνον δεκαετίες, οπότε αυτή είναι μια μελέτη αυτού του μακροπρόθεσμου προβλήματος.
Τhe Agamasastra of Gaoudapada, του Κρίστιαν Λίντνερ
Παράθεση εκ του Προλόγου
«Όσον αφορά την χρονολογία του ΓΚ προέκυψε μεγάλη σύγχυση από κάποια περίεργα στοιχεία που βρίσκουμε στο Τζαγκαντγκουρουατναμαλαστάβα του Σαντασιβαμπραχμέντρα. Λέει (στίχος 10) ότι κάποιοι ξένοι φιλόσοφοι, ο Απαλούνυα, ο Νταμίσα και άλλοι, ήταν ανάμεσα στους μαθητές του Γκαουνταπάντα. Αναμφίβολα αυτό αναφέρεται στον Απολλώνιο Τυανέα, τον Νεοπυθαγόρειο σοφό, γεννηθέντα περίπου στην αρχή της χριστιανικής περιόδου, και τον Δάμι από την Νινευή, αμφότεροι πολύ γνωστοί από τον Βίο Απολλωνίου του Φιλοστράτου. Αλλά υπάρχει μόνον μια έντυπη έκδοση του σανσκριτικού κειμένου του Τζαγκαντ/μαλαστάβα (χωρίς ημερομηνία ή τόπο), όχι χειρόγραφα, και όπως με πληροφορεί ο αγαπητός φίλος Δρ. Κουντζούνι Κ. Ράτζα, ακόμη και οι πιο εύπιστοι υποστηρικτές του Σανκαρακάρυα δεν το θεωρούν κάτι άλλο από μια σύγχρονη πλαστογραφία. Συνεπώς μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι αυτή η παράδοση, η οποία αν αληθεύει, διαταράσσει τελείως την χρονολόγησή μας, είναι απλώς απόκρυφη και άνευ αξίας ως ιστορικό στοιχείο.»
Νομίζω ότι ο Λίντνερ, αν και δεν αρνείται ότι ο «Απαλούνυα» και ο «Νταμίσα» επισκέφτηκαν την Ινδία, θεώρησε ότι ο συγγραφέας αυτής της «πλαστογραφίας» τοποθέτησε τον Απολλώνιο και τον Δάμι στην Ινδία, απόκρυφα, την εποχή του Γκαουνταπάντα.
Τώρα μια υπενθύμιση απ’ το υλικό του Καθηγητή Σμιθ:
«Τον κάλεσαν στα Τύανα, στο εικοστό έτος της ηλικίας του, μετά τον θάνατο του πατέρα του· αφού μοίρασε την κληρονομιά με τον αδερφό του, τον οποίο λέγεται ότι επανέφερε από άσωτη ζωή, κι έδωσε το μεγαλύτερο μέρος απ’ ό,τι απέμεινε στους φτωχούς του συγγενείς, επέστρεψε στην εκπαίδευση του Πυθαγόρου και για πέντε χρόνια διατήρησε την μυστική σιωπή, κατά την διάρκεια της οποίας οι μυστικές αλήθειες της φιλοσοφίας φανερώθηκαν.
Με την πάροδο των πέντε ετών, ταξίδεψε στην Μικρά Ασία, πηγαίνοντας απόπόλη σε πόλη, αντιδικώντας παντού, όπως ο Πυθαγόρας, επί των θείων τελετών. Υπάρχει ένα κενό είκοσι περίπου ετών στην βιογραφία του, σ’ αυτήν την περίοδο της ζωής του, στην διάρκεια των οποίων πρέπει να υποθέσουμε ότι συνέχισε με τον ίδιο τρόπο, εκτός και αν έχουμε λόγο να υποψιαστούμε ότι η αποδεκτή ημερομηνία γεννήσεώς του προηγήθηκε κατά είκοσι χρόνια.
Ήταν μεταξύ 40 και 50 ετών όταν ξεκίνησε τα ταξίδια προς την ανατολή· και εδώ ο Φιλόστρατος στέλνει τον ήρωα του σ’ ένα ταξίδι ανακάλυψης, στο οποίο πρέπει να τον ακολουθήσουμε ευχαρίστως και γρήγορα. Από τις Αιγές πήγε στην Νινευή, όπου και συνάντησε τον Δάμι, τον μετέπειτα χρονογράφο των πράξεών του, και προχωρώντας προς την Ινδία, συνομίλησε στην Βαβυλώνα με τον Πάρθο βασιλιά Βαρδάνη, και συμβουλεύτηκε τους Μάγους και τους Βραχμάνες οι οποίοι υποτίθεται του μεταβίβασαν κάποια θεουργικά μυστικά. Ακολούθως επισκέφτηκε την πόλη Τάξιλα, την πρωτεύουσα του Ινδού πρίγκιπα Φραώτη, όπου συνάντησε τον Ιάρχα, αρχηγό των Βραχμάνων, και συζήτησε με τους ήδη μεμυημένους στην Αλεξανδρινή φιλοσοφία Ινδούς Γυμνοσοφιστές.»
Σύμφωνα μ’ αυτήν την χρονολόγηση, θα υπήρχε ένα κενό περίπου 18 ετών μεταξύ της λήξης της πενταετούς σιωπής και της αναχώρησης προς Αντιόχεια, Βαβυλώνα και «Ινδία» (η οποία, ίσως πρέπει να σημειωθεί εδώ, κάλυπτε όλη την σημερινή Ινδία, Πακιστάν, Κασμίρ, Σρι Λάνκα, νοτιοανατολική Ασία, Μπαγκλαντές, Μπουτάν, Νεπάλ και Θιβέτ). Η «διαίσθησή» μου λέει ότι ο Απολλώνιος και ο Δάμις σίγουρα επισκέφτηκαν το Κασμίρ, και αυτός πρέπει να είναι ο τόπος όπου συνάντησαν τον σοφό Ιάρχα. Ωστόσο, ο Τ. Ρ. Σ. Μιντ στο Apollonius of Tyana, στην σελίδα 30, υποθέτει ότι το μοναστήρι των Βραχμάνων σοφών βρισκόταν στο σημερινό Νεπάλ. Είναι δύσκολο να ακολουθήσουμε ακριβώς τα βήματα Απολλωνίου και Δάμι διότι η γεωγραφία του Φιλοστράτου είναι «απόκρυφη» με σημερινούς όρους.
Στην βιογραφία του Φιλοστράτου (βλέπε Κεφάλαιο 7), διαβάζουμε ότι τα πέντε χρόνια σιωπής ξεκίνησαν το 18 και τελείωσαν το 23 ΚΕ όταν ο Απολλώνιος ήταν 21-26 ετών. Αυτό που είναι αμέσως αντιληπτό από τον Φιλόστρατο είναι ότι το ταξίδι στην Αντιόχεια έγινε ακριβώς μετά τα πέντε χρόνια σιωπής. Όταν ο Απολλώνιος έφτασε στην Αντιόχεια, αποφάσισε να πάει στην Βαβυλώνα και την «Ινδία». Παρέμεινε στην Αντιόχεια μόνον μερικούς μήνες, όχι είκοσι χρόνια, και έφτασε στην Νινευή το φθινόπωρο του 23 ΚΕ, οπότε και συνάντησε τον Δάμι και ταξίδεψε ακόμη πιο ανατολικά στην «Ινδία».
Δεν υπάρχει καμμία απολύτως ένδειξη στο έργο του Φιλοστράτου ότι υπήρξε ένα κενό 18 ετών, ή «χαμένων 20 ετών» μεταξύ της λήξης της πενταετούς σιωπής και του ταξιδιού στην Ανατολή. Όπως φαίνεται στις Συγχρονισμένες Χρονολογίες στο Κεφάλαιο 23, ο Απολλώνιος και ο Δάμις επέστρεψαν από την «Ινδία» στην Βαβυλώνα την άνοιξη ή το καλοκαίρι του 26, το ίδιο ακριβώς έτος που ο Ιωάννης ο Βαπτιστής ξεκίνησε την διακονία του στην κοιλάδα του Ιορδάνη.
Εάν κάποιος εξίσωνε τα θαύματα του «Ιησού Χριστού» με τις μυστικιστικές ικανότητες του Απολλωνίου από τα Τύανα, όπως έκανε ο Ιεροκλής και άλλοι (βλέπε και Κεφάλαιο 20), τότε θα ήταν σίγουρα πιο λογικό να τοποθετήσει την «περίοδο του Ιησού» μετά το ταξίδι στην Ινδία, αντί για μια δεκαετία πριν!
Επομένως, εδώ είναι η άποψη ότι ο Απολλώνιος και ο Δάμις επέστρεψαν στην Βαβυλώνα στα μέσα του 26, όπου έμαθαν για τα επαναστατικά κηρύγματα του κοινωνικοπολιτικού δημαγωγού Ιωάννη του Βαπτιστή, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα τον διορισμό του Ποντίου Πιλάτου ως Επιτρόπου της Ιουδαίας. Επίσης, ο Ιουδαίος «επαναστάτης μεσσίας» Ιησούς Βαραββάς ήταν στο απόγειό του. Βλέπε Κεφάλαιο 12 και αλλού.
Ο λόγος που ο Καθ. Σμιθ και αργότερα ο Σερ Φλίντερς Πέτρι τοποθέτησαν το ταξίδι του Απολλωνίου στην Ινδία στα 43 του, είναι η αναφορά του Βαρδάνη (ή «Ουαρδάνη») ως Βασιλιά της Βαβυλώνας. Ο Βαρδάνης ανέλαβε τον θρόνο το 39 ΚΕ όταν ο Απολλώνιος ήταν 42 ετών. Ωστόσο, όταν ο Απολλώνιος ήταν 26 ετών, στο τέλος της πενταετούς σιωπής, ο πατέρας του Βαρδάνη Αρτάβανος ήταν Βασιλιάς της Βαβυλώνας. Επειδή ο Φιλόστρατος ανέφερε ονομαστικά αυτόν τον βασιλιά μόνον δύο φορές στο έργο του, είναι πιθανόν ότι γράφοντας Βαρδάνης (ή «Ουαρδάνης») εννοούσε τον πατέρα Αρτάβανο. Ιδού τι γράφει ο Φιλόστρατος, πρώτα στο Βιβλίο B΄, Κεφάλαιο XVII, και μετά στο Βιβλίο Γ΄, Κεφάλαιο LVIII. Παράθεση:
1) «Έδειχνε [ο Βαβυλώνιος οδηγός στο πέρασμα του Ινδού ποταμού] μια επιστολή [στους Απολλώνιο και Δάμι], ως εάν επρόκειτο ν’ αναλάβει το έργο του οδηγού η επιστολή αυτή. Το περιστατικό αυτό λένε ότι τους έδωσε την αφορμή να θαυμάσουν για μια ακόμη φορά τα φιλικά αισθήματα και την προνοητικότητα του Ουαρδάνη· διότι εκείνος με την επιστολή αυτή απευθυνόταν προς τον σατράπη, τον διορισμένο στον Ινδό ποταμό, μολονότι αυτός δεν υπαγόταν στην δικαιοδοσία του, θυμίζοντάς του κάποιαν ευεργεσία και λέγοντας ότι δεν θα απαιτήσει ανταπόδοση – γιατί δεν είναι του χαρακτήρα του κάτι τέτοιο – αλλά ότι θα του χρωστάει ευγνωμοσύνη, εάν υποδεχθεί τον Απολλώνιο και τον στείλει όπου επιθυμεί. Έδωσε και χρυσά νομίσματα στον οδηγό, ώστε, αν αντιλαμβανόταν ότι τα έχει ανάγκη ο Απολλώνιος, να τα προσφέρει και να μην προσβλέψει στο χέρι άλλου για βοήθεια. Όταν ο Ινδός έλαβε την επιστολή, είπε ότι είναι μεγάλη τιμή γι’ αυτόν και ότι θα προσπαθήσει ειλικρινά για την εξυπηρέτηση του άνδρα, όπως αν η επιστολή ήταν του βασιλιά των Ινδών. Παραχώρησε λοιπόν το σατραπικό πλοίο για τον ίδιο, αλλά και άλλα πλοία με τα οποία μεταφέρονταν οι καμήλες, καθώς και οδηγό για όλη την χώρα, την οποία ορίζει ο ποταμός Υδρεώτης. Συγχρόνως, έγραψε προς τον δικό του βασιλιά ότι συμπεριφέρθηκε εξ ίσου καλά με τον Ουαρδάνη προς άνδρα Έλληνα και θείο.»
[ΣΧΟΛΙΟ: Η ελληνική ορθογραφία γι’ αυτά τα ονόματα είναι «Ουαρδάνης» και «Ουαρδάνος». Και προσέξτε ότι δεν αναφέρεται ο τίτλος του Βαρδάνη για να ξέρουμε αν είναι βασιλιάς ή πρίγκιπας.]
2) «Αφού κατέπλευσαν στις εκβολές του Ευφράτη, λένε ότι δια μέσου αυτού έπλευσαν προς τα επάνω, στην Βαβυλώνα, κοντά στον Ουαρδάνη, και τον βρήκαν όπως τον ήξεραν.»
[ΣΧΟΛΙΟ: Η ελληνική ορθογραφία εδώ είναι «Ουαρδάνης». Ωστόσο στο βιβλίο Α΄, κεφάλαιο ΧΧΧΙ, διαβάζουμε τα ακόλουθα.]
«Όταν τον είδε ο βασιλιάς να προσέρχεται από μακριά, διότι η αυλή του ναού είχε αρκετό μήκος, μίλησε προς αυτούς που στέκονταν κοντά του, ακριβώς όπως εάν γνώριζε καλώς τον άνδρα, και όταν εκείνος πλησίασε, ύψωσε την φωνή του και είπε: “Αυτός είναι ο Απολλώνιος, τον οποίο ο αδελφός μου ο Μεγαβάτης λέγει ότι τον είδε στην Αντιόχεια να τον θαυμάζουν και να τον προσκυνούν οι εκεί σημαντικές προσωπικότητες και μου τον περιέγραψε έτσι ακριβώς, όπως μας έχει έλθει”.»
Τέλος παράθεσης. Στο Λεξ. Βιογ. Σμιθ, Τόμος Ι, σελ. 358, ο αδερφός του Βαρδάνη λέγεται «Γοτάρζης», όχι Μεγαβάτης. Ο μόνος Μεγαβάτης που αναφέρεται στο λεξικό έζησε 500 χρόνια νωρίτερα στην Περσία.
Ο Αρτάβανος Γ΄ (βασίλευσε μεταξύ 16-39) ήταν ο διάδοχος του Βονόνη Α΄, γιού του Φραώτη Δ΄. Τον Αρτάβανο διαδέχτηκε πρώτα ο γιός του Γοτάρζης, αλλά σχεδόν αμέσως ανέλαβε ο Βαρδάνης ο οποίος κυβέρνησε μέχρι το 47. Κατόπιν ο Γοτάρζης ανέλαβε και πάλι. Παράθεση από σελ. 358:
«Ο θάνατός του [του Βαρδάνη] προκάλεσε νέες διαμάχες για το στέμμα, το οποίο τελικά κέρδισε ο Γοτάρζης· αλλά επειδή κυβερνούσε και αυτός με σκληρότητα, οι Πάρθοι απευθύνθηκαν κρυφά στον Αυτοκράτορα Κλαύδιο, για να τον παρακαλέσουν να στείλει απ’ την Ρώμη τον Μεχερδάτη, εγγονό του Φραώτη Δ΄. Ο Κλαύδιος ικανοποίησε το αίτημά τους, και διέταξε τον κυβερνήτη της Συρίας να βοηθήσει τον Μεχερδάτη. Λόγω της προδοσίας του βασιλιά της Έδεσσας Αβγάρου οι ελπίδες του Μεχερδάτη χάθηκαν· ηττήθηκε στην μάχη, και αιχμαλωτίστηκε απ’ τον Γοτάρζη, ο οποίος πέθανε λίγο αργότερα περί το 50 μ.Χ.»
Άραγε ο Μεγαβάτης είναι ο Μεχερδάτης; Ο Μεχερδάτης ήταν γιός ή ανιψιός του Αρταβάνου. Όπως βλέπουμε, τα ιστορικά στοιχεία αντιφάσκουν με την αφήγηση του Φιλοστράτου ως προς το σωστό όνομα του αδερφού του βασιλιά, συνεπώς δεν είναι παράλογο να υποθέσουμε ότι το όνομα του βασιλιά ίσως είναι επίσης λάθος. Επίσης, είναι σημαντική η αναφώνηση του βασιλιά ότι ο αδερφός του συνάντησε τον Απολλώνιο στην Αντιόχεια, σαν να επρόκειτο για πρόσφατο γεγονός, όχι για κάτι που έγινε 18-20 χρόνια πριν!
Παραλείποντας τα φωνήεντα, όπως πρέπει να γίνεται κανονικά όταν αναλύουμε λέξεις γλωσσολογικά, αυτές οι τρεις σειρές συμφώνων είναι πολύ όμοιες:
B R D N S BaRDaNeS
V R D N S VaRDaNeS
R T B N S aRTaBaNuS
Και θυμηθήτε ότι τα V και Β συχνά συγχέονται γλωσσολογικά (όπως στην Habana ή Havana de Cuba), και τα Τ και D είναι αντίστοιχα σύμφωνα.
Την αρχαία εποχή, ένας βασιλιάς όπως ο Αρτάβανος συχνά όριζε τον γιό και κληρονόμο του ως διοικητή μιας κατακτημένης χώρας. Μπορούμε να κάνουμε μια σύγχρονη σύγκριση με τον τωρινό κληρονόμο του βρετανικού θρόνου, Πρίγκιπα Κάρολο, να ορίζεται «Πρίγκιπας της Ουαλίας», το οποίο ουσιαστικώς σημαίνει ότι είναι ο «βασιλιάς» της Ουαλίας. Έτσι οποιαδήποτε σύγχυση σχετικώς με τον Απολλώνιο, τον Βαρδάνη και τον Αρτάβανο εξηγείται εύκολα, όποια κι αν είναι η αλήθεια. Μ’ άλλα λόγια δεν υπάρχει κάτι εγγενώς «παράλογο» στην υπόθεσή μου ότι ο Απολλώνιος συνάντησε τον «Βασιλιά Βαρδάνη» στην Βαβυλώνα.
Μπορούμε λοιπόν να κάνουμε μια γλωσσολογική υπόθεση ότι ο Φιλόστρατος ονόμασε λανθασμένα τον Βασιλιά της Βαβυλώνας τον οποίο είχε επισκεφτεί δύο φορές ο Απολλώνιος ως «Βαρδάνη», γιό και πρίγκιπα του πραγματικού βασιλιά «Αρταβάνου». Επειδή και ο Απολλώνιος τότε ήταν νεαρός, δεν είναι παράλογο να συνάγουμε ότι θα είχε περισσότερα κοινά με τον πρίγκιπα Βαρδάνη, απ’ ότι με τον γηράσκοντα πατέρα του Αρτάβανο.
* * *
Με βάση τα παραπάνω ο Σολάριον τοποθετεί την επίσκεψη του Απολλωνίου στην Βαβυλώνα στο έτος 24 μ.Χ. και πράγματι όπως επισημαίνει, από την ανάγνωση του Φιλοστράτου δεν φαίνεται κάποιο κενό 20 ετών. Η θέση του όμως δεν επιβεβαιώνεται από τα υπόλοιπα δεδομένα. Στο βιβλίο Α, κεφάλαιο ΧΧΙ ο Απολλώνιος λέει:
«Είμαι ο Απολλώνιος από τα Τύανα και προορισμός μου είναι ο βασιλιάς των Ινδών [...] Θα ήθελα όμως και τον δικό σου βασιλιά να γνωρίσω, διότι όσοι τον γνώρισαν λένε ότι είναι αξιόλογος άνθρωπος, εάν αυτός είναι πραγματικά ο Ουαρδάνης, ο οποίος ξαναπήρε πίσω το βασίλειο του, που κάποτε είχε χάσει.»
Πράγματι ο Βαρδάνης όταν διαδέχτηκε τον πατέρα του Αρτάβανο, έχασε προς στιγμήν τον θρόνο από τον Γοτάρζη και σύντομα τον ανέκτησε. Αργότερα δολοφονήθηκε οπότε ο Γοτάρζης ανέλαβε και πάλι.
Επίσης στο βιβλίο Θ, κεφάλαιο VII, στην απολογία του προς τον Δομιτιανό, ο Απολλώνιος γράφει:
«Θυμήσου βασιλιά την δική σου βασιλεία και τις βασιλείες των προκατόχων σου, εννοώ τον πατέρα και τον αδελφό σου, αλλά και τον Νέρωνα, κάτω από την εξουσία του οποίου αυτοί διατηρούσαν αξιώματα, διότι κάτω από την διακυβέρνηση αυτών των αρχόντων πέρασα μια ζωή φανερή ενώπιον όλων, ενώ τον υπόλοιπο χρόνο μου τον πέρασα στην Ινδία. Αυτά λοιπόν τα τριάντα οκτώ χρόνια, γιατί τόσο είναι το διάστημα από τότε μέχρι σήμερα, δεν πάτησα το πόδι μου στις βασιλικές αυλές...»
Ο Δομιτιανός κυβέρνησε μεταξύ 81-96. Αφαιρώντας 38 χρόνια παίρνουμε την περίοδο 40-46 της βασιλείας του Βαρδάνη και επομένως έχουμε μια δεύτερη επιβεβαίωση ότι ο Απολλώνιος πήγε στην Ινδία εκείνη την περίοδο. Συνεπώς φαίνεται να υπάρχει όντως ένα κενό 20 ετών στον βίο του Απολλωνίου. Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό διότι αυτό το κενό καλύπτει την επίμαχη περίοδο του Ιησού Χριστού! Γιατί όμως υπάρχει αυτό το κενό;
Η πιο πιθανή εξήγηση είναι το γεγονός ότι ο Φιλόστρατος χρησιμοποίησε διάφορες πηγές για την σύνθεση του Βίου, πηγές οι οποίες κάλυπταν διαφορετικές περιόδους. Έτσι ο Μάξιμος ο Αιγιέας καλύπτει την πρώιμη περίοδο ενώ ο Δάμις την μεταγενέστερη. Αλλά δεν είναι γνωστό από ποιο έτος ξεκινούν τα απομνημονεύματα του Δάμι. Αν τοποθετήσουμε την έναρξή τους λίγο πριν το ταξίδι στην Ινδία (όπως φαίνεται ότι ξεκινάνε), δηλαδή περί το 35 μ.Χ., τότε είναι σαφές ότι η περίοδος του Ιησού Χριστού είναι οριακά εκτός.
Συνεπώς έχουμε ένα χρονικό διάστημα κατά το οποίο, ο μεν Απολλώνιος χάνεται από την ιστορία, στην δε Παλαιστίνη εμφανίζεται ένας μυστηριώδης συνομήλικος θαυματουργός σωτήρας για τον οποίο η ιστορία δεν ξέρει τίποτε άλλο πλην αυτής της σύντομης δράσης του στην περιοχή. Μήπως τα κομμάτια του παζλ αρχίζουν να ταιριάζουν;
«Είμαι ο Απολλώνιος από τα Τύανα και προορισμός μου είναι ο βασιλιάς των Ινδών [...] Θα ήθελα όμως και τον δικό σου βασιλιά να γνωρίσω, διότι όσοι τον γνώρισαν λένε ότι είναι αξιόλογος άνθρωπος, εάν αυτός είναι πραγματικά ο Ουαρδάνης, ο οποίος ξαναπήρε πίσω το βασίλειο του, που κάποτε είχε χάσει.»
Πράγματι ο Βαρδάνης όταν διαδέχτηκε τον πατέρα του Αρτάβανο, έχασε προς στιγμήν τον θρόνο από τον Γοτάρζη και σύντομα τον ανέκτησε. Αργότερα δολοφονήθηκε οπότε ο Γοτάρζης ανέλαβε και πάλι.
Επίσης στο βιβλίο Θ, κεφάλαιο VII, στην απολογία του προς τον Δομιτιανό, ο Απολλώνιος γράφει:
«Θυμήσου βασιλιά την δική σου βασιλεία και τις βασιλείες των προκατόχων σου, εννοώ τον πατέρα και τον αδελφό σου, αλλά και τον Νέρωνα, κάτω από την εξουσία του οποίου αυτοί διατηρούσαν αξιώματα, διότι κάτω από την διακυβέρνηση αυτών των αρχόντων πέρασα μια ζωή φανερή ενώπιον όλων, ενώ τον υπόλοιπο χρόνο μου τον πέρασα στην Ινδία. Αυτά λοιπόν τα τριάντα οκτώ χρόνια, γιατί τόσο είναι το διάστημα από τότε μέχρι σήμερα, δεν πάτησα το πόδι μου στις βασιλικές αυλές...»
Ο Δομιτιανός κυβέρνησε μεταξύ 81-96. Αφαιρώντας 38 χρόνια παίρνουμε την περίοδο 40-46 της βασιλείας του Βαρδάνη και επομένως έχουμε μια δεύτερη επιβεβαίωση ότι ο Απολλώνιος πήγε στην Ινδία εκείνη την περίοδο. Συνεπώς φαίνεται να υπάρχει όντως ένα κενό 20 ετών στον βίο του Απολλωνίου. Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό διότι αυτό το κενό καλύπτει την επίμαχη περίοδο του Ιησού Χριστού! Γιατί όμως υπάρχει αυτό το κενό;
Η πιο πιθανή εξήγηση είναι το γεγονός ότι ο Φιλόστρατος χρησιμοποίησε διάφορες πηγές για την σύνθεση του Βίου, πηγές οι οποίες κάλυπταν διαφορετικές περιόδους. Έτσι ο Μάξιμος ο Αιγιέας καλύπτει την πρώιμη περίοδο ενώ ο Δάμις την μεταγενέστερη. Αλλά δεν είναι γνωστό από ποιο έτος ξεκινούν τα απομνημονεύματα του Δάμι. Αν τοποθετήσουμε την έναρξή τους λίγο πριν το ταξίδι στην Ινδία (όπως φαίνεται ότι ξεκινάνε), δηλαδή περί το 35 μ.Χ., τότε είναι σαφές ότι η περίοδος του Ιησού Χριστού είναι οριακά εκτός.
Συνεπώς έχουμε ένα χρονικό διάστημα κατά το οποίο, ο μεν Απολλώνιος χάνεται από την ιστορία, στην δε Παλαιστίνη εμφανίζεται ένας μυστηριώδης συνομήλικος θαυματουργός σωτήρας για τον οποίο η ιστορία δεν ξέρει τίποτε άλλο πλην αυτής της σύντομης δράσης του στην περιοχή. Μήπως τα κομμάτια του παζλ αρχίζουν να ταιριάζουν;
Apollonius of Tyana & The Shroud of Turin, Κεφάλαιο 10
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια με greeklish δεν γίνονται δεκτά.