Ιερά Σινδόνη: Απόδειξη ή Ταφόπλακα του Χριστιανισμού;

«Αν ο Χριστός δεν ανέστη, κενόν τότε το κήρυγμά μας, κενή και η πίστη σας.»

(Α΄ προς Κορινθίους, 15:14)

  

Η Ιερά Σινδόνη, ή Σάβανο του Τορίνο, είναι ένα ύφασμα επί του οποίου έχει αποτυπωθεί η εικόνα ενός αιματοβαμμένου άνδρα, ο οποίος φαίνεται να έχει μαστιγωθεί και σταυρωθεί, και το οποίο έχει αποτελέσει αντικείμενο πολυετούς διαμάχης για το αν όντως πρόκειται για το ταφικό σάβανο του Χριστού. Οι ερευνητές χωρίζονται σε εκείνους που το θεωρούν γνήσιο και σε εκείνους που το θεωρούν μια μεσαιωνική πλαστογραφία, ενώ η Καθολική Εκκλησία κρατά αποστάσεις απ’ το όλο ζήτημα.

Ένας Τεξανός ερευνητής προσπάθησε να δώσει να δώσει οριστική απάντηση στο μυστήριο της σινδόνης. Κατά τον αείμνηστο Ρομπ Σολάριον, όχι μόνον η σινδόνη είναι γνήσια αλλά μας αποκαλύπτει και την πραγματική ταυτότητα του Χριστού: Ο ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΤΥΑΝΑ! Ποιος ήταν όμως αυτός ο Απολλώνιος; Το Λεξικό του Αρχαίου Κόσμου του Γ. Λάμψα γράφει σχετικώς:

«Νεοπυθαγόρειος φιλόσοφος και θαυματοποιός του 1ου αιώνα μ.Χ. που γεννήθηκε στα Τύανα της Καππαδοκίας. Εκπαιδεύτηκε στην Ταρσό της Κιλικίας και έπειτα από πενταετή σιωπή που επέβαλε στον εαυτό του, άρχισε σειρά περιηγήσεων, σε συνδυασμό με ασκητική ζωή, κηρύσσοντας την αποχή απο τις αιματηρές θυσίες, το κρασί, τα λουτρά και τα ερωτικά όργια. [...] Σε όλες τις περιοδείες του, ο Απολλώνιος γιάτρευε αρρώστους, έδιωχνε τους κακούς δαίμονες, έκανε μαντείες και προφητείες, ακόμη και αναστάσεις νεκρών. [...] Όλα αυτά σε συνδυασμό με την ενάρετη ζωή του, είχαν συνέπεια να τιμηθεί μετά θάνατον ως ήρωας ή και θεός ακόμη.»

Η άποψη ότι ο Ιησούς ήταν στην πραγματικότητα ο Τυανέας Απολλώνιος δεν είναι νέα. Είχε ήδη διατυπωθεί για δύο κυρίως λόγους: Ο πρώτος ήταν η έλλειψη αξιόπιστων ιστορικών στοιχείων για τον Ιησού και ο δεύτερος οι αξιοπερίεργες ομοιότητες της ζωής του μ’ έναν μυστηριώδη μυστικιστή φιλόσοφο από την Καππαδοκία, ο οποίος είχε σπρωχτεί στην λήθη της ιστορίας. Τυανέας και Ναζαρηνός είχαν γεννηθεί το ίδιο έτος (4 π.Χ.), και αμφότεροι υπήρξαν ασκητές, αναμορφωτές, θεραπευτές, ηθικοδιδάσκαλοι, θαυματοποιοί. Αυτές οι ομοιότητες είχαν γίνει φυσικά αντιληπτές και από την χριστιανική πλευρά η οποία έσπευσε να χαρακτηρίσει τον Απολλώνιο ως ασεβή, αγύρτη, μάγο, πίθηκο του Χριστού κ.α.

Μεταξύ των δύο όμως υπήρχε και μια βασική διαφορά: Ο Ιησούς έζησε 33 χρόνια στην Παλαιστίνη, ενώ ο Απολλώνιος έζησε περίπου 100 χρόνια και επισκέφτηκε όλο τον γνωστό κόσμο ΕΚΤΟΣ από την Παλαιστίνη. Ή μήπως όχι;

Ο Ρομπ Σολάριον επιχείρησε μια ανατρεπτική προσέγγιση και συνδυάζοντας τα ιστορικά στοιχεία με την Ιερά Σινδόνη παρουσίασε μια εντελώς νέα εικόνα: Ο άνθρωπος στο Σάβανο του Τορίνο είναι ο Απολλώνιος από τα Τύανα και κατά συνέπεια η ζωή του Ιησού Χριστού (αν και με προσθήκες και αλλοιώσεις) είναι ένα χαμένο κεφάλαιο της ζωής του Απολλωνίου! Γράφει σχετικώς ο Σολάριον στο Κεφ. 1 (Apollonius of Tyana & The Shroud of Turin):

«Γενικώς, μια γρήγορη ματιά στην Προτομή της Νάπολης και στο Σάβανο του Τορίνο αποκαλύπτει προφανείς ομοιότητες: μακριά μαλλιά, το μουστάκι και η γενειάδα, τα “λακκάκια” γύρω από το στόμα, το σχήμα της μύτης. Ωστόσο, μόνον αυτά θα μπορούσαν να αποδοθούν σε απλή σύμπτωση. Προκειμένου να βεβαιώσουμε την ταυτοποίηση, χρειαζόμαστε λεπτομέρειες οι οποίες δεν θα ήταν παρούσες σε δύο διαφορετικούς ανθρώπους διαφορετικών εθνικοτήτων και διαφορετικών παρελθόντων στην ζωή. Εδώ έχουμε τουλάχιστον δύο: την ουλή πάνω από το αριστερό φρύδι και το κάπως ακανόνιστο σχήμα του αριστερού ρουθουνιού, το οποίο πρόσεξαν επίσης οι Kersten και Gruber. Στις σελίδες 152-153 καταγράφουν 15 “αντιστοιχίες” μεταξύ των σημαδιών στο πρόσωπο του Σαβάνου και των ομοιοτήτων σε πρώιμες εικόνες του “Χριστού” σε ζωγραφιές, εικονίδια και νομίσματα. Αυτές είναι:

1) Μια οριζόντια γραμμή στο μέτωπο
2) Το σχήμα U ή “τετράγωνο” 3 πλευρών στο μέτωπο
3) Ένα σχήμα V στην γέφυρα της μύτης
4) Ένα δεύτερο σχήμα V μέσα στο χαρακτηριστικό 2
5) Ένα ανορθωμένο δεξί φρύδι
6) Ένα τονισμένο αριστερό μάγουλο
7) Ένα τονισμένο δεξί μάγουλο
8) Ένα μεγεθυμένο αριστερό ρουθούνι
9) Μια τονισμένη γραμμή μεταξύ μύτης και άνω χείλους
10) Μια βαθειά γραμμή κάτω από το κάτω χείλος
11) Μια άτριχη περιοχή μεταξύ χείλους και γενειάδας
12) Το πιρούνι της γενειάδας
13) Μια οριζόντια γραμμή κατά μήκος του λαιμού
14) Ιδιαιτέρως τονισμένα γλαυκώδη μάτια
15) Δύο χαλαρές τούφες μαλλιών να πέφτουν απ’ την κορυφή του μετώπου

Από τα παραπάνω χαρακτηριστικά, τα ακόλουθα ισχύουν και για την Προτομή της Νάπολης: 1, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 14 και 15. Έντεκα από τα δεκαπέντε χαρακτηριστικά “αντιστοιχούν” ξεκάθαρα σε λεπτομέρειες στην Προτομή της Νάπολης.»

Αυτές οι αντιστοιχίες είναι πιο εμφανείς στην εικόνα του εξωφύλλου άνω για την οποία ο Σολάριον γράφει:

«Αφού ταίριαξα επακριβώς το μέγεθος του προσώπου της Προτομής με το πρόσωπο του Σαβάνου του Τορίνο, προσέχοντας ιδιαιτέρως την ουλή στο αριστερό φρύδι, ρύθμισα την αδιαφάνεια του Σαβάνου πάνω από την Προτομή. Στην πάνω αριστερή εικόνα η αδιαφάνεια του Σαβάνου είναι 0%, και φαίνεται μόνον η Προτομή. Στις δύο επόμενες εικόνες η αδιαφάνεια αυξήθηκε σε 20% και 40%. Η κεντρική εικόνα είναι η πιο “φωτογραφική” από τις επτά, με την αδιαφάνεια στο 50%. Αυτή η εικόνα βρίσκεται επίσης στην αρχή του βιβλίου, με την “Ουλή 11” τονισμένη. Στην κάτω γραμμή η αδιαφάνεια αυξήθηκε στο 60%, 80% και κάτω δεξιά 100%, όπου φαίνεται μόνον το Σάβανο.»

Άραγε ο Απολλώνιος επισκέφτηκε την Παλαιστίνη όπως υποδεικνύει αυτή η ταυτοποίηση; Εάν ναι, τότε οι συμπτώσεις θα ήταν υπερβολικά πολλές για να αγνοηθούν. Όμως ο βιογράφος του, Φλάβιος Φιλόστρατος, δεν μνημονεύει κάτι σχετικό (εκτός και αν το έργο του λογοκρίθηκε αργότερα), πλην μίας αινιγματικής αναφοράς, για την οποία ο Σολάριον γράφει στο Κεφ. 12:

«Στον Βίο Απολλωνίου του Φιλοστράτου υπάρχει μόνον μία αναφορά στην χώρα των Ιουδαίων. Στις αρχές του καλοκαιριού του 69 ΚΕ, λιγώτερο από έναν χρόνο πριν την καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τον Ρωμαίο Στρατηγό Τίτο, με την στρατιωτική βοήθεια του Ιωσήπου και στρατευμάτων απ’ την Καππαδοκία, ο πατέρας του Τίτου Στρατηγός Βεσπασιανός, ο οποίος συντόμως θα στεφόταν Αυτοκράτορας, είχε στρατοπεδεύσει με τα ρωμαϊκά στρατεύματα έξω από την Ιερουσαλήμ. Ο Βεσπασιανός άκουσε ότι ο Απολλώνιος ήταν στην Αλεξάνδρεια και ζήτησε να τον δει. Προσκάλεσε τον Απολλώνιο στην Ιερουσαλήμ για να μιλήσουν. Όμως ο Απολλώνιος “αρνήθηκε να εισέλθει σε μια χώρα την οποία οι κάτοικοί της μόλυναν και μ’ αυτά που έκαναν και μ’ αυτά που έπαθαν”· οπότε ο Βεσπασιανός αναγκάστηκε να μεταβεί στην Αλεξάνδρεια.»

Σύμφωνα με τον Σολάριον αυτή η άρνηση του Απολλωνίου να εισέλθει στην Ιερουσαλήμ σχετιζόταν με τα γεγονότα προ 40 ετών, όταν ο Απολλώνιος επέζησε μετά βίας την σταύρωση από τους Ρωμαίους, μια σταύρωση που ίσως υποκίνησε το ιουδαϊκό ιερατείο. Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτήν την επίσκεψη του Απολλωνίου στην Παλαιστίνη φαίνεται να γνώριζε και ο Άγιος Ιερώνυμος (ή Τζερόμ), όπως μας πληροφορεί ο γνωστός Ιταλός τυπογράφος και εκδότης Άλδος Μανούτιος. Ο Άλδος εξέδωσε τον βίο του Απολλωνίου το 1501 και στην έκδοση αυτή συμπεριέλαβε έναν Πρόλογο που έγραψε ο ίδιος και τον οποίο παραθέτει ολόκληρο ο Σολάριον στο Κεφ. 21. Εκεί διαβάζουμε:

«Ο Άγιος Τζερόμ φαίνεται να πίστευε σε οκτώ βιβλία του Βίου Απολλωνίου Τυανέως του Φιλοστράτου, δεδομένου ότι στην επιστολή του προς τον ιερέα Παυλίνο περί των βιβλίων της Ιεράς Ιστορίας, λέει ότι ο Απολλώνιος – ένας μάγος, όπως τον αποκαλούν πολλοί, ή φιλόσοφος όπως ισχυρίζονται οι Πυθαγόρειοι, ταξίδεψε μέσω του Καυκάσου, της Αλβανίας, των Σκυθών, των Μασσαγετών, έφτασε στα πλούσια βασίλεια της Ινδίας [...] και από εκεί, μέσω Ελαμιτών, Βαβυλωνίων, Χαλδαίων, Μήδων, Ασσυρίων, Πάρθων, Συρίων, Φοινίκων, Αράβων και Παλαιστινίων, επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια...»

Επ’ αυτών ο Σολάριον επισημαίνει τα ακόλουθα:

«Ο Άλδος έγραψε ότι ο Ιερώνυμος “φαίνεται να πίστευε σε οκτώ βιβλία του Φιλοστράτου” για τον Απολλώνιο. Η έκδοσή μου του Χάρβαρντ περιέχει οκτώ βιβλία ή οκτώ μέρη, στην πλήρη βιογραφία. Έτσι, δεν μπορώ να καταλάβω τι εννοούσε ο Άλδος. Είναι σαν να διέθετε λιγώτερα από οκτώ βιβλία του Φιλοστράτου. Αν ναι, τότε πώς έχουμε το όγδοο βιβλίο σήμερα, αν όχι από τον Άλδο; Και ποιο εκ των οκτώ βιβλίων δεν γνώριζε ο Άλδος; Μετά ο Άλδος παραθέτει τους λαούς που επισκέφτηκε ο Απολλώνιος, συμπεριλαμβανομένων των Παλαιστινίων. Δεν αναφέρεται στην βιογραφία του Φιλοστράτου μια επίσκεψη του Απολλωνίου στην Παλαιστίνη. Το αντίθετο μάλιστα. Οπότε ποιον να πιστέψουμε – τον Φιλόστρατο ή τον Ιερώνυμο; Εάν ο Άλδος δεν είχε ένα εκ των βιβλίων του Φιλοστράτου που μνημόνευε ο Ιερώνυμος, τότε μήπως αυτό το βιβλίο ήταν εκείνο το τμήμα της βιογραφίας το οποίο περιέγραφε το μαρτύριο του Απολλωνίου στα χέρια των Ιουδαίων Σαδουκαίων και των Ρωμαίων λακέδων τους; Γιατί ο Ιερώνυμος, ο οποίος έζησε 200 χρόνια μετά τον Φιλόστρατο, να αναφερθεί σε μια επίσκεψη στην Παλαιστίνη όταν ο Φιλόστρατος το αρνήθηκε ρητώς; Ακολούθως, ο Άλδος έγραψε ότι ο Τζερόμ είχε πει ότι ο Απολλώνιος επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια. Πότε πήγε για πρώτη φορά; Αναμφισβήτητα επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια όταν συνάντησε τον Βεσπασιανό το 69, και η πρώτη του παραμονή στην Αλεξάνδρεια ήταν μετά την σταύρωση το 30.»

Εάν συνδυάσουμε τα ανωτέρω με τις υπόνοιες των ευαγγελίων ότι ο Ιησούς επέζησε της σταύρωσης (ταχεία αποκαθήλωση απ’ τον σταυρό, επάλειψη με 100 λίτρα θεραπευτικά βότανα, κλπ), όπως και με το γεγονός ότι ο Ιησούς ενίοτε φαίνεται να διαχωρίζει τον εαυτό του από τους Ιουδαίους με φράσεις όπως «ο Αβραάμ ο πατέρας σας», τότε ίσως να βρισκόμαστε ενώπιον μιας τραγικής ειρωνείας: Η Ιερά Σινδόνη, η οποία αντιμετωπίζεται με δέος από πλήθος πιστών, και χριστιανικοί κύκλοι υπερασπίζονται την αυθεντικότητά της, φαίνεται ότι, αν είναι τελικώς γνήσια, επιβεβαιώνει μεν μέρος της ευαγγελικής ιστορίας, αλλά τελικά κρημνίζει εκ θεμελίων το δόγμα του Χριστιανισμού. Και αυτό ίσως να μας θυμίσει το ακόλουθο:

«γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς.»
(Ιωαν. 8:32)