Αν είχε υπάρξει ο Ιησούς

 

Έρχεται ένα σημείο που δεν έχει πλέον νόημα να δίνουμε στον Ιησού το πλεονέκτημα της αμφιβολίας. Ακόμα κι αν λάβουμε υπόψιν συσσωρευμένους θρύλους, ευσεβείς απάτες, τα κριτήρια της αμηχανίας, τις δογματικές διαφωνίες, τα λάθη των γραφέων και τα μεταφραστικά λάθη, υπάρχουν απλώς πάρα πολλά ανεπίλυτα προβλήματα με την προεπιλεγμένη θέση που υποθέτει ότι απλώς έπρεπε να υπήρξε ένα ιστορικό άτομο (ή ακόμη και ένα σύνθετο από αρκετούς πλανόδιους κήρυκες) στο κέντρο του Χριστιανισμού. 

 

Πράγματι, η Καινή Διαθήκη και η εξάπλωση του Χριστιανισμού θα ήταν πολύ διαφορετικά αν ο Ιησούς – ακόμη και ένας απλώς ανθρώπινος Ιησούς – ήταν μια πραγματική ιστορική προσωπικότητα. Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα αν ο Ιησούς ήταν αληθινός; Ακολουθούν μερικά παραδείγματα: 

 

Η Σιγή του Παύλου – και όλων των άλλων

Δεν θα υπήρχε η παράξενη απουσία βιογραφικών πληροφοριών για τον Ιησού από τον Παύλο και από όλους τους άλλους στις πρώτες γενιές Χριστιανών συγγραφέων. Παρεμπιπτόντως, όταν οι δήθεν βιογραφικές πληροφορίες εμφανίζονται για πρώτη φορά δεκαετίες αργότερα στα τέλη του πρώτου αιώνα με το Ευαγγέλιο του Μάρκου, φαίνεται ότι δεν συνδέονται με τις μυθικές λεπτομέρειες του προγενέστερου Χριστού. Αυτή η νέα αφήγηση του Μάρκου είναι σύντομη και σχετικά άκοσμη, και με κάθε διαδοχική έκδοση, αυτή η βασική ιστορία επεκτείνεται, αποκτά περισσότερες λεπτομέρειες, εμπλουτίζεται και διακλαδίζεται σε αμοιβαία ασύμβατες κατευθύνσεις όσο περνά ο καιρός.

Περιττό να πούμε ότι η σιωπή όλων των σύγχρονων σχολιαστών, τόσο κατά την διάρκεια όσο και για δεκαετίες μετά τα χρόνια της διακονίας του Ιησού, δεν έχει νόημα, δεδομένου ότι έχουμε ιστορικά στοιχεία για πολύ λιγότερο ενδιαφέροντα μεσσιανικά πρόσωπα και γεγονότα στην Ιουδαία από την ίδια περίοδο – και αυτό χωρίς να λάβουμε υπόψιν κανένα υποτιθέμενο θαύμα!

Διανομή και Διάδοση

Το κίνημα του Ιησού θα είχε ξεκινήσει από την Γαλιλαία και την Ιουδαία γύρω από την Ιερουσαλήμ, ακτινοβολώντας από εκεί αντί να εμφανίζονται αποκλίνουσες αιρέσεις διάσπαρτες σε όλες τις μακρινές γωνιές της αυτοκρατορίας σε μέρη όπως η Αλεξάνδρεια, η Ελλάδα, η Ρώμη και η Μικρά Ασία.

Ξεχνώντας τον Ιησού

Οι ίδιες πρώιμες χριστιανικές κοινότητες θα ήταν πολύ πιο ομοιογενείς, χωρίς να φαίνονται προσκολλημένες σε μερικά μεμονωμένα αποσπάσματα των διδασκαλιών και της προσωπικότητας του Ιησού, και στην συνέχεια ξεχνώντας ή απλώς εγκαταλείποντας τους υπόλοιπους για να δημιουργήσουν εντελώς ασύμβατες εκδοχές του Ιησού Χριστού τους – ιδιαιτέρως αν οι ίδιες αυτές κοινότητες είχαν ιδρυθεί από μαθητές ή μέλη της οικογένειας του ίδιου του Ιησού.

Ένας Ιησούς που δεν πέθανε ποτέ

Δεν θα υπήρχαν πρώιμες χριστιανικές κοινότητες που δεν είχαν ιδέα ότι ο Ιησούς πέθανε για αμαρτίες (ή ότι πέθανε), όπως αυτή της κοινότητας του Ευαγγελίου του Θωμά. Το Ευαγγέλιό τους όχι μόνο δεν περιέχει καμμία πληροφορία για το μαρτύριο ή τον θάνατό του για να σώσει την ανθρωπότητα από τις αμαρτίες της, αλλά δηλώνει ρητά ότι οι οπαδοί του θα σωθούν μόνο αν δώσουν προσοχή στην μυστική Γνωστική του σοφία (Ευαγγέλιο του Θωμά, Ρήση 1).

Ο Ιησούς Χωρίς Σταυρό – ή Όνομα

Ο Παύλος (ή ίσως ένας ακόμη παλαιότερος Χριστιανός) δεν θα χρειαζόταν να εισαγάγει μια αναφορά στον σταυρό στον προπαυλικό Ύμνο της Κένωσης στους Φιλιππησίους 2:5-11. Είναι συναρπαστικό ότι αυτός ο πρώιμος χριστιανικός ύμνος, ίσως η πιο πρώιμη σωζόμενη χριστιανική γραφή που έχουμε, γιόρταζε την θυσία ενός σωτήρα που πέθανε – αλλά όχι με σταύρωση. Και επί πλέον, ο ίδιος πρώιμος ύμνος συνεχίζει για να μας πει ότι ο σωτήρας δεν έλαβε το όνομα Ιησούς (στα εβραϊκά, «Ο Γιαχβέ σώζει») παρά μόνον αφού πέθανε και εξυψώθηκε.

Αλλά ποιο άλλο όνομα θα μπορούσε να έχει ο Χριστός του Παύλου στο μη αναφερόμενο τμήμα του ύμνου των Φιλιππησίων; Οι Γνωστικοί είχαν σίγουρα πολλά ονόματα για τους διάφορους Χριστούς τους. Ο Price έχει επισημάνει ότι στα κείμενα του Ναγκ Χαμάντι, ο σωτήρας έχει ονόματα όπως Μελχισεδέκ, Σεθ, Δερδέκας, Ζωροάστρης, Τρίτος Φωτιστής και άλλα. Είναι απολύτως πιθανό ο Παύλος να μην είχε ιδέα πώς είχε αρχικά ονομαστεί ο Κύριός του κατά την εποχή του στην γη – αν πίστευε καν ότι ο Ιησούς ήταν στην γη.

Ο Κατάλογος Μαρτύρων του Παύλου

Ο περίεργος κατάλογος των μαρτύρων του Παύλου για τον αναστημένο Χριστό στην Α΄ Κορινθίους (Α΄ Κορ. 15:5-8) δεν θα ερχόταν σε σύγκρουση με τα Ευαγγέλια, και οι ίδιες οι αφηγήσεις των Ευαγγελίων θα αναμενόταν να συμφωνούν περισσότερο μεταξύ τους.

Η προβληματική δυναμική του Παύλου με τους Στύλους της Ιερουσαλήμ θα ήταν πολύ διαφορετική – και πιθανώς πολύ πιο σεβαστική – αν πίστευε ότι ήταν οικογένεια και μαθητές του Ιησού. Αντιθέτως, τους αγνοεί για δεκατέσσερα χρόνια και όταν τελικά έρχεται σε ανοιχτή σύγκρουση μαζί τους και καλείται να λογοδοτήσει για τον εαυτό του, τους απορρίπτει περιφρονητικά (Γαλ. 2:2-6) ως ανύπαρκτους (!), παρεισάκτους και ψευδαδελφούς. Η σχέση τους είναι τόσο ανταγωνιστική, που ο Λουκάς νιώθει την ανάγκη να ξαναγράψει εντελώς την ιστορία για να την καλύψει.

Διασπάσεις στην Πρώιμη Εκκλησία

Τα πολλά, πολλά ζητήματα που συνέχισαν να συνταράσσουν την πρώιμη εκκλησία (περιτομή, τήρηση του Μωσαϊκού νόμου, φαγητό με απίστους, πίστη έναντι έργων κ.λπ.) θα είχαν λυθεί προ πολλού από τον Ιησού αν είχε πράγματι τοποθετηθεί σχετικά όπως κάνει στα Ευαγγέλια. Για παράδειγμα, ο Πέτρος και ο Παύλος εξακολουθούν να διαφωνούν για τους εβραϊκούς διατροφικούς νόμους – αν και ο Ιησούς δίδαξε ότι όλες οι τροφές είναι καθαρές (Μάρκος 7:14-23), και στις Πράξεις (10:9-16) ο Πέτρος έχει ήδη λάβει ένα όραμα από τον Ιησού ο οποίος του λέει (τρεις φορές) το ίδιο πράγμα ξανά!

Η Ευχαριστία

Ο Παύλος δεν θα είχε κανέναν λόγο να χρειαστεί να εξηγήσει το Δείπνο του Κυρίου, αν ήταν ήδη παράδοση των μαθητών, και θα ήταν πολύ περίεργο γι’ αυτόν να προσπαθήσει να λάβει τα εύσημα ότι το έλαβε σε ένα όραμα, αν όλοι γνώριζαν ήδη γι’ αυτό από τους μαθητές. Και με την ίδια λογική, ο Ιωάννης δεν θα μπορούσε να ξεφύγει αποκλείοντας το Δείπνο του Κυρίου από το ευαγγέλιό του.

Προηγούμενες Διδασκαλίες

Οι διδασκαλίες του Ιησού δεν θα εμφανίζονταν στα γραπτά τόσων προγενέστερων συγγραφέων, όπως στην Φαρισαϊκή λογοτεχνία, στα Στωικά και Κυνικά γνωμικά και στους Πυθαγόρειους μύθους.

To Testimonium Flavianum

Δεν θα χρειαζόταν ο Ευσέβιος να πλαστογραφήσει το Testimonium Flavianum τον 4ο αιώνα. Ο Φλάβιος Ιώσηπος θα είχε αναφέρει τον Ιησού, έστω και μόνο ως έναν ακόμη ψεύτικο μεσσία και τσαρλατάνο. Φυσικά, θα μπορούσαμε επίσης να περιμένουμε να αναφέρεται ο Ιησούς ως δάσκαλος, κήρυκας ή λαομάρτυρας από τον Φίλωνα, τον Ιούστο της Τιβεριάδας, τον Νικόλαο από την Δαμασκό και πολλούς άλλους.

Θαύματα και άλλα θεαματικά γεγονότα

Πρέπει να επαναλάβουμε ότι εάν κάποιο από τα θαύματα του Ιησού ή τα άλλα θεαματικά γεγονότα που εμφανίζονται στις ευαγγελικές ιστορίες (π.χ. σεισμοί, υπερφυσικό σκοτάδι, μαζική ανάσταση νεκρών Εβραίων αγίων που βγήκαν από τους τάφους τους και ξεχύθηκαν στους δρόμους της Ιερουσαλήμ κ.λπ. ) είχε συμβεί πραγματικά, είναι πολύ αμφίβολο ότι θα είχαν παραβλεφθεί από όλες τις σύγχρονες αφηγήσεις – συμπεριλαμβανομένων των υπολοίπων ευαγγελίων!

Αντίδραση των Αρχών

Με την ίδια λογική, αν ο Ιησούς είχε όντως επιστρέψει από τους νεκρούς, είναι εκπληκτικό ότι δεν υπήρξε αντίδραση από τον πληθυσμό ή τις αρχές της Ιερουσαλήμ ή ότι κανείς δεν θα συμφωνούσε πόσο καιρό παρέμεινε στην γη (μόνο ένα απόγευμα; Περισσότερο από μια βδομάδα; Σαράντα μέρες;) προτού αναληφθεί φανερά μέσα από τα σύννεφα στον Ουρανό.

Ταυτότητες των Μαθητών του Ιησού

Δεν θα υπήρχε τόση σύγχυση, παράδοξα πληροφοριακά κενά και ξεκάθαρες αντιφάσεις σχετικά με το ποιοι ήταν οι δώδεκα απόστολοι. Και φαίνεται απίθανο να υπήρχαν τόσοι λογοτεχνικοί (και ίσως και αστρολογικοί) συμβολισμοί συνυφασμένοι στις ιστορίες τους αν οι δώδεκα απόστολοι ήταν πραγματικοί άνθρωποι και όχι φανταστικοί χαρακτήρες.

Ιστορικές Αναφορές του Πρώτου Αιώνα

Θα μπορούσαμε επίσης να περιμένουμε να έχουμε γνήσιες μαρτυρίες, αν όχι γραπτές (καθώς οι απόστολοι υποτίθεται ήταν αναλφάβητοι), τουλάχιστον υπαγορευμένες από τους αποστόλους ή άλλους αυτόπτες μάρτυρες. Με την ίδια λογική, θα περιμέναμε ο Ιησούς ή ο Παύλος να αναφέρονται στα γραπτά των πραγματικών ιστορικών προσώπων που εμφανίζονται στα Ευαγγέλια και τις Πράξεις.

Η Δίκη του Ιησού

Οι λεπτομέρειες των αφηγήσεων της δίκης του Ιησού θα ήταν πιο συνεπείς, δεν θα ήταν κατάφωρα κατασκευασμένες από τις εβραϊκές γραφές και τόσο γεμάτες εξωπραγματικά λάθη.

Χρονολόγηση

Οι άνθρωποι θα συμφωνούσαν για την ημερομηνία (ή την ημέρα! ή το έτος!) του θανάτου του. Και ίσως δεν είναι υπερβολικό να περιμένουμε ότι οι πηγές θα συμφωνούσαν στις γενικές συνθήκες, αν όχι την ημερομηνία ή το έτος, της γέννησης, του θανάτου, της ανάστασής του και σχεδόν κάθε άλλου γεγονότος της ζωής του Ιησού.

Απουσία του Ιησού σε μεταγενέστερα πρακτικά δικών

Οι αφηγήσεις των δικών του Πέτρου και του Παύλου στις Πράξεις θα ανέφεραν τον Ιησού αντί να αποκαλύπτουν μια ευρέως διαδεδομένη άγνοια για οποιοδήποτε γεγονός σχετικό με την διακονία, την δίκη και την εκτέλεση του Ιησού.

Αντίπαλοι Χριστοί

Δεν θα υπήρχαν τόσα πολλά διαφορετικά είδη Χριστών και Ευαγγελίων που κηρύσσονταν τα πρώτα χρόνια από τους ανταγωνιστές, «ψευδείς» αποστόλους για τους οποίους δυσανασχετεί συνεχώς ο Παύλος (Β΄ Κορ. 11:4, 13-15, 19-20, 22-23. Γαλ. 1:6-9) ή οι «διακινητές των Χριστών» για τους οποίους προειδοποιεί η Διδαχή (12:5), για να μην αναφέρουμε τις πολλές «αληθινές» χριστιανικές φατρίες, όπως αυτή του Απολλώ (Α΄ Κορ. 3:5-9, 22, 4:6), σύμφωνα με τις Πράξεις 18:25 ένας Αλεξανδρινός Εβραίος Χριστιανός, που δίδασκε στην Κόρινθο, ο οποίος φαίνεται να ήταν αρχικά μαθητής του Ιωάννη του Βαπτιστή.

Ιουδαϊκή Θρησκευτική Πολιτική

Οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ του Ιησού και των θρησκευτικών αρχών θα ήταν πολύ διαφορετικές από αυτές που παρουσιάζονται στα Ευαγγέλια, τα οποία κάνουν τελείως λάθος σε πολλά βασικά θέματα. Στην πραγματικότητα, οι Φαρισαίοι θα θαύμαζαν, θα υποστήριζαν και θα είχαν αναφέρει τον Ιησού. Όπως αυτοί, αντιτάχθηκε στους σκληρούς εχθρούς τους, τους Σαδδουκαίους, και στάθηκε απέναντι στους Ρωμαίους. Δίδασκε επίσης τις παραβολές τους.

Απτές αποδείξεις

Τέλος, ίσως δεν είναι παράλογο να πιστεύουμε ότι θα μπορούσαν να είχαν διατηρηθεί γραπτά, φυσικές αποδείξεις ή πραγματικά λείψανα του Ιησού, αντί για τους σωρούς από απάτες που δεν άρχισαν να εμφανίζονται παρά μόνον τριακόσια χρόνια αργότερα. 

 

Nailed, σελ. 179-185